مشتقات هیدروکربن، ترکیبات آلی هستند که ویژگی‌ها و عملکردهای شیمیایی متنوعی را معرفی می‌کنند. این مشتقات نقش حیاتی در کاربردهای صنعتی دارند و در تولید سوخت‌ها، حلال‌ها، روان‌سازها، قیر و خوراک پتروشیمی بسیار مهم هستند.

حضور گروه‌های عاملی هیدروکربن‌های ساده را به ترکیبات پیچیده‌تر و واکنشی‌تر تبدیل می‌کند. این تبدیل امکان انجام مجموعه وسیعی از واکنش‌های شیمیایی و کاربردها را فراهم می‌آورد و استفاده از هیدروکربن‌ها را فراتر از اشکال پایه آن‌ها گسترش می‌دهد.

در حوزه تولید انرژی، مشتقات هیدروکربن بخش‌های ضروری از سوخت‌های فسیلی هستند که انرژی مورد نیاز برای حمل و نقل، گرمایش و تولید برق را تأمین می‌کنند.
در محیط‌های صنعتی، آن‌ها به عنوان حلال در فرآیندهای شیمیایی، روان‌ساز برای ماشین‌آلات و به عنوان اجزای سازنده برای سنتز مواد شیمیایی پیچیده‌تر در صنعت پتروشیمی عمل می‌کنند.

به طور کلی، مشتقات هیدروکربن برای هر دو جنبه‌های زندگی روزمره ما و فرآیندهای صنعتی اهمیت زیادی دارند و بر اهمیت آن‌ها در شیمی و مهندسی تأکید می‌کنند.